جلسه دوم

ساختار شکست کار (WBS)

Work Breakdown Structure

همانطور که گفته شد پروژه به فعالیت‌های تشکیل دهند آن تفکیک می‌شود. بهترین روش برای این کار روش سلسله مراتبی می‌باشد که در نمودار WBS استفاده می‌شود.

در سطح اول (L1) یا باکس مادر، نام پروژه نوشته می‌شود. در سطح بعدی (L2) کارهای اصلی پروژه تفکیک می‌شوند و در سطوح بعدی هر کدام از آن‌ها نا جایی که امکان دارد تفکیک می‌شوند. آخرین سطح که دیگر قابل تفکیک نیست فعالیت‌ها می‌باشد.

چند نکته:

• قلب مدیریت پروژه نمودار WBS می‌باشد.
• نام‌ها در باکس‌های WBS باید منحصر به فرد باشند.
• در نمودار WBS به تقدم و تأخر فعالیت‌ها توجه نمی‌شود.

مثال) برای پروژه لوله کشی گاز نمودار WBS را رسم کنید.

این پروژه دارای 13 فعالیت است.

با براورد هزینه، زمان و منابع برای فعالیت‌های پروژه، هزینه، زمان و منابع کل پروژه نیز مشخص می‌شود.

توجه: اگر کارهایی جزء وظایف سازمان ما نمی‌باشند ولی تا انجام نشوند کار سازمان ما آغاز نمی‌شود، این کارها را با رنگ یا شکل متفاوت خارج از محدوده نمایش می‌دهیم.

ساختار شکست هزینه (CBS)

Cost Breakdown Structure

برای براورد هزینه‌های پروژه از CBS استفاده می‌شود.

تمرین

در یک پروژه ساختمانی قرار است سه واحد مسکونی مشابه ساخته شود و برای هر واحد 5 فعالیت زیرانجام شود؟

1. پاک کردن محوطه
2. قرار دادن قالب های بستنی
3. لوله گذاری فاضلاب
4. نصب میلگرد
5. بتن ریزی

نمودار WBS آن را بکشید.

مراحل زمان‌بندی پروژه

زمان‌بندی پروژه در شش گام انجام می‌شود.

گام اول: تعیین محدوده و ترسیم نمودار WBS (توضیح داده شد.)

گام دوم: (تعیین روابط و وابستگی‌ها) یعنی مشخص کردن تقدم و تأخر فعالیت‌ها

ابتدا جدولی به نام شرح فعالیت‌ها ایجاد می‌شود سپس آن جدول به کمک نمودار گانت (Gantt) یا شبکه نمایش داده می شود.

نمودار گانت (Gantt)

این نمودار در سال 1917 توسط هنری گانت ابداع شد. در این نمودار زمان بر روی محور افقی و فعالیت‌ها بر روی محور عمودی قرار می‌گیرد. پس از رسم تمام فعالیت‌ها زمان اتمام پروژه بدست می‌آید.

مثال) پروژه خرید یک روزنامه

در پروژه برای تسریع کار شخص می‌تواند کفش خود را در آسانسور بپوشد. جدول شرح فعالیت‌ها

اکنون نمودار گانت این پروژه کشیده می‌شود.

زمان انجام پروژه 12 دقیقه است.

نکته 1) اگر فعالیت B یک دقیقه بیشتر طول بکشد تأخیری در پروژه ایجاد نمی‌شود. این فواصل زمانی تأخیر مجاز را Slack یا فرجه گویند و با حرف S نشان می‌دهند .

نکته 2) فرجه فعالیت B برابر 1 می‌باشد ولی فرجه سایر فعالیت‌ها 0 می‌باشد یعنی مجاز به تاخیر نیستند.

$S_a = S_c = S_d = 0$

$S_b = 1$

نکته 3) فعالیت‌هایی که فرجه آن‌ها صفر است مسیر بحران می‌باشد و در این مثال مسیر بحرانی به صورت زیر است.

{A, C, D}

اگر در هر یک از فعالیت‌های این مسیر تأخیری ایجاد شود در کل پروژه تأخیر ایجاد می‌شود.